οργανισμός

Έμβριο ον στα μορφολειτουργικά χαρακτηριστικά του. Κάθε ο. αποτελείται από ένα άθροισμα μερών και λειτουργιών που αλληλοσυμπληρώνονται. Με την έννοια του ο. συνδέεται και εκείνη της ζωϊκής δυναμικής με τις διάφορες όψεις της αύξησης και της διατήρησης του ατόμου, της σχέσης του με το περιβάλλον και της αναπαραγωγής. Με την έννοια αυτή, οργανισμοί είναι και οι ιοί, αν και η δομή τους, ελάχιστα επιτρέπει να χαρακτηριστούν ως έμβρια όντα.

* * *

ο (Α ὀργανισμός)

νεοελλ.

1. ανατ. ζωντανό ον όπως ορίζεται ως σύνολο οργάνων που συνδέονται λειτουργικά και επηρεάζονται αμοιβαία

2. βιολ. α) το σύνολο τών οργάνων ή οργανιτών που αποτελούν ένα ζωικό ή φυτικό ον

β) ζωντανό ον, ζώο ή φυτό, κάθε δομική ενότητα που είναι έδρα διαδικασιών τής ζωής

3. συγκροτημένη υπηρεσία επιτέλεσης ενός έργου (α. «Οργανισμός Βάμβακος» β. «Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων»)

4. σύνολο διατάξεων που ρυθμίζουν τη λειτουργία μιας υπηρεσίας ή ενός έργου

5. φρ. α) «Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών» — ένωση κρατών με σκοπό τη διασφάλιση τής παγκόσμιας ειρήνης και την εδραίωση τής διεθνούς συνεργασίας, που ιδρύθηκε το 1945 στη θέση τής Κοινωνίας τών Εθνών

β) «φέρων οργανισμός» — το σύνολο τών τμημάτων μιας οικοδομής τα οποία δέχονται και μεταβιβάζουν στο έδαφος τα φορτία, ή βάρη, που προέρχονται από την ίδια την κατασκευή και από τον εξοπλισμό που έχει τοποθετηθεί σ' αυτήν

αρχ.

μηχανισμός, συσκευή.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ὀργανίζω*. Η λ., με τη νεοελλ. της σημ., είναι αντιδάνεια, πρβλ. αγγλ. organism, και μαρτυρείται από το 1799 στον Α. Γαζή].